Image may be NSFW.
Clik here to view. De Wereld Draait Door besteedde afgelopen week in haar beruchte rubriek Café de Wereld aandacht aan persvrijheid in Rusland. Tijdens een studiereis die ik afgelopen juli naar Moskou maakte, kwam dit onderwerp ook aan de orde. Stephan Grootenboer, rechterhand van Derk Sauer, vertelde tijdens een presentatie over Independent Media dat informatie minder divers is sinds Poetin het voor het zeggen heeft. Maar ondanks het vermoeden dat het Kremlin ook Independent Media intensief monitoort, claimde hij dat zij nog steeds onafhankelijk zijn.
Hans Koelemans, directeur van het Russische eventbureau Advertising Media Services, sprak dit enkele dagen later tegen. Volgens hem bestaan inhoudsonafhankelijke media niet meer in Rusland. Staatsbedrijven kopen grote belangen in mediabedrijven en snoeren ze op die manier de mond. Valery Levchenko, directeur communicatie van persbureau Ria Novosti, wilde alleen kwijt dat zij af en toe moeite hebben met het vinden van “goede bronnen”.
Dat de problemen verder gaan dan alleen het vinden van goede bronnen bleek na de moord op journaliste Politkovskaja.
In Rusland, waar de journaliste Politkovskaja deze maand werd vermoord, kwijnt de persvrijheid snel weg. Net als in veel andere landen. ‘Journalistiek is daar een beroep voor de heel dapperen.’ (..) Freedom House, een Amerikaanse organisatie die jaarlijks een ‘persvrijheidbarometer’ uitbrengt, maakt zich in haar laatste jaarverslag vooral zorgen over de teloorgang van de vrije pers in Latijns-Amerika en de landen van de voormalige Sovjet-Unie. Daar is de persvrijheid de afgelopen vijftien jaar sterk beknot en krijgen journalisten steeds vaker te maken met geweld. Rusland staat op de 158ste plaats in de jongste editie van de ranglijst van 194 landen. ‘Onder Jeltsin waren de onafhankelijke media in Rusland opgebloeid, maar Poetin heeft die vrijheid sterk teruggeschroefd. Alle elektronische media staan al onder zijn controle, en dat geldt ook steeds meer voor de kranten’, zegt Wilco de Jonge, directeur van Press Now. (bron: de Volkskrant)
Vanuit de Russische bevolking is een sterke tegenreactie merkbaar. “Blogging is booming”; volgens Grootenboer. Tien procent van de weblogberichten die op het wereldwijde web circuleren zijn in het Russisch. Op weblogs discussieren Russen met elkaar en wisselen ze nieuws uit dat in de media onderbelicht blijft. Toch kan ik me niet aan de indruk ontrekken dat de mensen op weblogs wél kunnen zeggen wat ze willen. Het lijkt mij voor de hand liggend dat ook deze pagina’s door het Kremlin in de gaten gehouden wordt. Volledige persvrijheid blijft onder het beleid van Poetin simpelweg een utopie.